zaterdag 26 november 2011

Mars Curiosity rover is op weg naar Mars


Zou de "Martian Defense Force" nog eens toeslaan dit jaar, of zou NASA's nieuwste en grootste Mars-rover Curiosity ongehinderd naar Mars kunnen reizen? Om 16:02 vandaag werd Curiosity (of het Mars Science Laboratory) zonder problemen gelanceerd. Tegen 16:46 koppelde Curiosity af van de laatste rakettrap (de Centaur) en daarmee was hij op weg naar Mars.



Curiosity maakt zich los van de Centaur-rakettrap. De rover zit in een grote "aeroshell", dat is een hitteschild, en daar aan vast zit een platform met systemen die de rover tot zijn tocht door de dampkring van Mars in leven houdt. Je kijkt op de foto tegen de zonnepanelen van dat platform aan.
In augustus 2012 volgt de volgende riskante fase: afremmen en landen op Mars met een jetpack!


vrijdag 25 november 2011

Morgen lanceert Curiosity

Morgenmiddag om 16:02 Nederlandse tijd (15:02 UTC) wordt NASA's grootste Mars-rover ooit gelanceerd vanaf Kennedy Space Center. Over dit lab op wielen kun je in een eerder artikel alles lezen.

De zestig meter hoge Atlas V is een van Amerika's krachtigste raketten.
Je kunt de lancering volgen op NASA TV of Spaceflight Now.

dinsdag 22 november 2011

Een astronaut op weg naar huis - nog een timelapse video


Astronaut Ron Garan maakte een prachtige video van de Aarde en uiteindelijk de landing van astronauten op onze planeet.




Sinds er een hoge gevoeligheid camera aan boord van ISS is, blijven schitterende beelden, zoals die in deze video komen. En wat te denken van dit plaatje (zuiderlicht boven Nieuw Zeeland):


Op de volgende foto is Nederland rechtsboven te zien. Prominent is het noorden van Italië te zien en de Alpen. (Vanaf deze hoogte lijkt een ritje naar Italië opeens peanuts).


In een oogopslag een groot deel van de Middellandse Zee. De Nijldelta (rechtsboven) is goed te zien.


Wolkenstralen (, jacobsladders of crepusculaire stralen) zijn vanaf de ruimte ook waarneembaar. Astronaut Ron Garan wist ze op de foto te zetten:


Nog een beauty. Astronaut Ron Garan is in de cupola is bezig met de timelapse die je hierboven kunt zien.


woensdag 9 november 2011

Phobos-Grunt zit vast in zijn parkeerbaan

De lancering van Phobos-Grunt, de eerste Russische planetaire missie sinds 1996, is geslaagd gisteren voor wat betreft het bereiken van een baan om de Aarde. Enkele uren daarna hadden de raketmotoren twee keer moeten ontbranden en dat is niet gelukt. Phobos-Grunt zit nu dus in een parkeerbaan van 207 x 347 kilometer (en een hoek van 51 graden op de evenaar).

Phobos-Grunt zit momenteel nog in de geel gekleurde baan.

Phobos-Grunt kan nog steeds Mars en haar maan Phobos bereiken, als de raketmotor alsnog werkt op de juiste momenten. De Fregat opduwraket is nog bevestigt aan de satelliet en de tweede trap is netjes afgekoppeld. De Russen willen om 20:00 vanavond (woensdag) opnieuw een poging wagen. Dat is wel vrij vlug, want volgens bronnen waren ze aanvankelijk van plan om alleen telemetriegegevens op te halen (dat kan pas om 18:30).

Een probleem dat de Russen hebben, is dat ze te weinig volgstations hebben. Afgelopen nacht had de burn moeten plaatsvinden boven Zuid-Amerika en daar heeft Rusland dus geen volgstation. Dat maakt de hele manoeuvre tricky. Daarom was men aanvankelijk Phobos-Grunt een tijd kwijt, omdat het niet in de baan zat waar men hem verwachtte.

[Update 10-11-2011 18:00]
De laatste berichten zijn dat zonnepanelen zijn ontvouwen en dat Phobos-Grunt op de Zon gericht is, waardoor de batterijen kunnen opladen. Maar er is nog geen signaal ontvangen van de belangrijkste zender op het ruimtevaartuig. Die zender kunnen ze vanaf Aarde aanzetten. De ESA heeft twee grondstations ingezet voor communicatie.

[Update 11-11-2011 11:40]
Er zijn geen nieuwe updates sinds vannacht en dat is waarschijnlijk geen goed teken.

[Update 11-11-2011 15:00]
Langzaam begint door te schemeren dat het echt niet wil lukken met Phobos-Grunt. Het lukt niet om een 2-weg communicatie op te zetten. En zonder die communicatie valt Phobos-Grunt over een tijdje terug op Aarde.

[Update 12-11-2011 1:00]
Iedere site die de missie volgt heeft nu de moed verloren. De Russen houden alles angsvallig stil. Stukje Sovjet-nostalgie lijkt het. Maar dat betekent ook dat we al lange tijd geen officiële updates meer gezien hebben.

NORAD (het departement van Amerikaanse defensie dat satellieten volgt) heeft berekend dat Phobos-Grunt zonder actie op 26 november terugvalt. De vraag is wat men met dat feit gaat doen. De brandstof is giftig en daar is nog niets van gebruikt. De vraag is dus: gaan ze hem kapotschieten en helpt dat?

Ook heeft een bekende volger van satellieten, Ted Molczan van de Seesat-L mailinglist, gemerkt dat er toch sprake lijkt van een zeker koerswijziging, mogelijk omdat brandstof is geloosd. Maar of dat waar is?

[Update 19-11-2011 10:45]
Interessante ontwikkeling: de baan van Phobos-Grunt is zodanig veranderd dat hij pas in januari zal terug vallen naar Aarde i.p.v. eind-november - begin-december. De satelliet schijnt zijn kleinere raketmotoren een keer te hebben ontbrand, waardoor de baan verbeterd is. Maar door wat of wie?? Roskosmos, de Russische ruimtevaartorganisatie blijft stil over de ontwikkelingen.

Het window waarin Phobos-Grunt naar Mars kan is bijna voorbij, maar sommige Russische experts denken dat Phobos-Grunt ingezet kan worden om naar de Maan of naar asteroïden te gaan.

Maar ja, als de Russen nog geen contact hebben weten te leggen met Phobos-Grunt, dan is dat natuurlijk allemaal wishful thinking.

Bronnen: Planetary Society blog, NASASpaceflight.com


maandag 7 november 2011

Russische Phobos-Grunt lanceert op 8 november

In november en december ga ik het behoorlijk druk hebben met cursussen, presentaties en een verhuizing. Dus ik weet niet of ik vaak in de gelegenheid ben om te bloggen.

Eerder schreef ik over NASA's nieuwe Mars-rover Curiosity. NASA is niet de enige die een satelliet naar Mars stuurt. Rusland gaat voor het eerst sinds 1996 een poging tot een missie naar de planeten ondernemen. En ook dit is een lander, maar dan op Mars-maan Phobos. Een Chinese kunstmaan, Yinghuo-1, lift mee.



De Russische missie heet Phobos-Grunt. Het idee is simpel: je wilt monsters van een andere planeet terug mee nemen naar Aarde? Waarom een ingewikkelde sample return missie naar Mars, als je veel goedkoper een monster van Mars-maan Phobos kunt meenemen? Natuurlijk is een monster van Phobos niet hetzelfde als een monster van Mars, maar het is een stuk goedkoper om naar Aarde te brengen.

Sample return missies hebben het nadeel dat je brandstof nodig hebt om bij je doel te komen, om er veilig te landen en je hebt een raket nodig om weer van het oppervlak te vertrekken en bij Aarde aan te komen. Een sample return missie naar Mars vergt waarschijnlijk meerdere lanceringen.

Phobos heeft een zeer geringe zwaartekracht. Zelfs met een raketmotor van geringe kracht kun je de zwaartekracht van Phobos ontsnappen. Phobos-Grunt heeft dus alles ineen en er was nog plek voor een kleine Chinese satelliet. Naar verwachting zal de missie 200 gram aan Phobos-monster meenemen. De capsule met dat monster moet in 2014 in Kazachstan landen. Als alles lukt natuurlijk. Opmerkelijk is dat de capsule geen parachute heeft om te landen.



De lander van Phobos-Grunt heeft een robot-arm om de monsters die naar Aarde moeten met zorg uit te kiezen. De lander heeft zelf ook analyseapparatuur om monsters te onderzoeken. Daarmee kan onderzocht worden uit welke bestanddelen het monster bestaat.

Een van de dingen die men wil achterhalen, is hoe Phobos gevormd is. Is het een ingevangen asteroïde, of is het tegelijk met Mars ontstaan? Hoe dan ook, Phobos-Grunt is een ambitieuze missie. Laten we hopen dat deze vlucht naar Phobos succesvuller wordt dan Russische missies in 1988 en 1996.

Bronnen: UniverseToday.com, Wikipedia.