Op dezelfde dag dat een broksteen van pakweg 50 meter binnen de afstand van geostationaire satellieten (36.000 km) langs de Aarde vliegt, komt een meteoriet luid en duidelijk neer boven Tsjeljabinsk. Dat is al een ongelofelijk toeval.
Maar er is meer aan de hemel dit jaar: maar liefst 2 kometen zouden goed zichtbaar kunnen zijn. Deze week was er weer een nieuwtje: een derde komeet komt in 2014 akelig langs Mars. Misschien knalt hij er zelfs op. Het lijkt wel of het Universum een marketingcampagne begonnen is.
Onzekerheden
Het zonnestelsel is een erg grote plek en de kans dat er echt een komeet op Mars botst is erg klein, maar als het gebeurt... is het toch leuk om er over te speculeren. Maar eerst dus maar even de feiten. Er is dus een komeet genaamd C/2013 A1 (Siding Spring) die op 19 oktober 2014 Mars een bezoekje komt brengen. De huidige berekende baan brengt de komeet op een afstand van slechts pakweg 37.000 km. Mars kent geen geostationaire satellieten, maar dat is al behoorlijk dichtbij.
Die 37.000 km zijn grove schatting. Er zijn genoeg redenen waarom we niet zeker zijn wat komeet C/2013 A1 gaat doen:
Maar stel je voor: Impact!
In het onwaarschijnlijke geval dat de komeet inslaat op Mars, ja dan zijn de rapen gaar (geen echte rapen natuurlijk). We weten nog niet hoe groot C/2013 A1 is. Schattingen lopen uiteen dat de kern tussen de 15 en 50 kilometer groot is. Denk nog even terug aan de meteoriet boven Tsjeljabinsk. Dit was een brokstuk ter grootte van een autobus. Door de schokgolven werden ramen uit de sponningen geslagen. Denk nu aan een komeet ter grootte van 15-50 kilometer. Da's geen goed nieuws.
Phil Plait van de Bad Astronomy blog (specialist in apocalyptische gebeurtenissen van astronomische oorsprong) heeft het even voorgerekend: de komeet komt met een snelheid van pakweg 55 kilometer per seconde van rechts. Als Mars geen voorrang verleent, krijgt het een kinetische energie van een miljard megaton. Dat zegt mij niet zoveel, behalve dat het veel is, maar het schijnt 25 miljoen keer de energie van het grootste nucleaire wapen dat ooit getest is te zijn.
De inslagkrater zou honderden kilometers groot zijn. Ik heb even gezocht hoe zich dat verhoudt tot de grootste kraters op Mars. Daar is niet echt een handig lijstje van te vinden op internet. De grootste krater op Mars is 2300 km in doorsnede, dus Mars is wel wat gewend.
Mijn rovers! Mijn satellieten!
Een impact van C/2013 A1 zal meer dan een "plaatselijke" krater opleveren. Ejecta van de inslag zullen overal over de planeet neerdalen. Mars Opportunity en Mars Curiosity bevinden zich aan weerszijden van de planeet, dus een zal zich aan de kant bevinden waar de komeet aan komt. Maar zelfs als de rovers zich op "veilige afstand" van de impact bevinden, kunnen ze uitgeschakeld worden. Maar de foto's, mits ze nog net naar Aarde gestuurd kunnen worden, zullen interessante beelden opleveren.
Phil Plait denkt dat Mars-sondes wel degelijk ook een risico lopen bij zo'n grote inslag. Ejecta zal namelijk ook naar buiten geschoten worden. Hij denkt dat het zal zijn alsof de satellieten door een schot hagel in een baan rond Mars vliegen.
Een vlucht door de coma
Een impact is onwaarschijnlijk. Wat wel waarschijnlijk is, is dat Mars door de coma van de komeet vliegt. De coma van een komeet is een wolk van gas en stofdeeltjes en die kan 100.000 km groot zijn. Wat voor gevolgen heeft dat?
Emily Lakdawalla van de Planetary Society blog heeft de boeken er op nageslagen. Stofdeeltjes in de coma kunnen tussen de sub-micrometer tot centimeters groot zijn. De deeltjes klonteren vaak bij elkaar tot grotere deeltjes, die minder vaak voorkomen. De inslag op een ruimtesonde van een deeltje dat minder dan een micrometer groot is, vormt geen probleem.
Maar een groter deeltje op de verkeerde plek op het verkeerde moment kan desastreus zijn voor een satelliet. Werk aan de winkel dus voor teams van NASA, ESA en mogelijk India (die dit jaar een missie naar Mars wil sturen) om te kijken hoe dit risico is te minimaliseren. Veel kunnen ze niet doen, behalve zorgen dat de satelliet zo weinig mogelijk oppervlak heeft in de richting van de stofdeeltjes.
Aan de andere kant, dit kan ook een kans bij uitstek zijn om een komeet van zo nabij te onderzoeken. Bijvoorbeeld om te kijken welke stoffen in de coma bevinden. In kometen zijn al vaker complexe organische stoffen gevonden, dus zo'n nabije passage is erg interessant. Waarschijnlijk zijn voor en na de passage van de komeet gelegenheden voor zulk onderzoek.
Epische meteorenregen?
Voor de Mars-rovers is het risico vrij laag. Maar als Mars door de coma vliegt, zouden de meteorenregens bijzonder kunnen zijn. Het is nog te vroeg om het nemen van foto's te plannen, maar de roverteams zullen zeker van de gelegenheid gebruik maken. Waaronder het fotograferen van de komeet zelf.
Mochten satellieten uitgeschakeld worden door de deeltjes in de coma, dan is er nog wel een ander probleempje voor de rovers: satellieten als de Mars Odyssey en Mars Reconaissance Orbiter geven vaak data van de Mars-rovers door. We zijn er niet helemaal afhankelijk van, maar het kan wel flink schelen in de hoeveelheid data die doorgeseind wordt.
En dan nog iets
Phil Plait merkt op dat deze komeet vrij bijzonder is. Zelfs voor kometen komt deze met een relatief hoge snelheid het binnenste zonnestelsel in vliegen. Deze komeet komt waarschijnlijk rechtstreeks uit de Oort wolk, ver buiten ons zonnestelsel. En dat is nog eens extra reden om deze komeet goed te gaan bekijken, ook vanaf Aarde.
Maar er is meer aan de hemel dit jaar: maar liefst 2 kometen zouden goed zichtbaar kunnen zijn. Deze week was er weer een nieuwtje: een derde komeet komt in 2014 akelig langs Mars. Misschien knalt hij er zelfs op. Het lijkt wel of het Universum een marketingcampagne begonnen is.
Onzekerheden
Het zonnestelsel is een erg grote plek en de kans dat er echt een komeet op Mars botst is erg klein, maar als het gebeurt... is het toch leuk om er over te speculeren. Maar eerst dus maar even de feiten. Er is dus een komeet genaamd C/2013 A1 (Siding Spring) die op 19 oktober 2014 Mars een bezoekje komt brengen. De huidige berekende baan brengt de komeet op een afstand van slechts pakweg 37.000 km. Mars kent geen geostationaire satellieten, maar dat is al behoorlijk dichtbij.
Die 37.000 km zijn grove schatting. Er zijn genoeg redenen waarom we niet zeker zijn wat komeet C/2013 A1 gaat doen:
- De komeet is nog 20 maanden onderweg. De komeet staat ook dus nog ver weg en dat betekent dat observaties nog niet zo nauwkeurig zijn.
- Er zijn nog niet genoeg observaties geweest.
- Een komeet is niet simpelweg een vast object. Het is opgebouwd uit gruis en ijs. Gassen ontsnappen, en dat kan de route van de komeet wijzigen.
Maar stel je voor: Impact!
In het onwaarschijnlijke geval dat de komeet inslaat op Mars, ja dan zijn de rapen gaar (geen echte rapen natuurlijk). We weten nog niet hoe groot C/2013 A1 is. Schattingen lopen uiteen dat de kern tussen de 15 en 50 kilometer groot is. Denk nog even terug aan de meteoriet boven Tsjeljabinsk. Dit was een brokstuk ter grootte van een autobus. Door de schokgolven werden ramen uit de sponningen geslagen. Denk nu aan een komeet ter grootte van 15-50 kilometer. Da's geen goed nieuws.
Phil Plait van de Bad Astronomy blog (specialist in apocalyptische gebeurtenissen van astronomische oorsprong) heeft het even voorgerekend: de komeet komt met een snelheid van pakweg 55 kilometer per seconde van rechts. Als Mars geen voorrang verleent, krijgt het een kinetische energie van een miljard megaton. Dat zegt mij niet zoveel, behalve dat het veel is, maar het schijnt 25 miljoen keer de energie van het grootste nucleaire wapen dat ooit getest is te zijn.
De inslagkrater zou honderden kilometers groot zijn. Ik heb even gezocht hoe zich dat verhoudt tot de grootste kraters op Mars. Daar is niet echt een handig lijstje van te vinden op internet. De grootste krater op Mars is 2300 km in doorsnede, dus Mars is wel wat gewend.
Mijn rovers! Mijn satellieten!
Een impact van C/2013 A1 zal meer dan een "plaatselijke" krater opleveren. Ejecta van de inslag zullen overal over de planeet neerdalen. Mars Opportunity en Mars Curiosity bevinden zich aan weerszijden van de planeet, dus een zal zich aan de kant bevinden waar de komeet aan komt. Maar zelfs als de rovers zich op "veilige afstand" van de impact bevinden, kunnen ze uitgeschakeld worden. Maar de foto's, mits ze nog net naar Aarde gestuurd kunnen worden, zullen interessante beelden opleveren.
Phil Plait denkt dat Mars-sondes wel degelijk ook een risico lopen bij zo'n grote inslag. Ejecta zal namelijk ook naar buiten geschoten worden. Hij denkt dat het zal zijn alsof de satellieten door een schot hagel in een baan rond Mars vliegen.
Een vlucht door de coma
Een impact is onwaarschijnlijk. Wat wel waarschijnlijk is, is dat Mars door de coma van de komeet vliegt. De coma van een komeet is een wolk van gas en stofdeeltjes en die kan 100.000 km groot zijn. Wat voor gevolgen heeft dat?
Emily Lakdawalla van de Planetary Society blog heeft de boeken er op nageslagen. Stofdeeltjes in de coma kunnen tussen de sub-micrometer tot centimeters groot zijn. De deeltjes klonteren vaak bij elkaar tot grotere deeltjes, die minder vaak voorkomen. De inslag op een ruimtesonde van een deeltje dat minder dan een micrometer groot is, vormt geen probleem.
Maar een groter deeltje op de verkeerde plek op het verkeerde moment kan desastreus zijn voor een satelliet. Werk aan de winkel dus voor teams van NASA, ESA en mogelijk India (die dit jaar een missie naar Mars wil sturen) om te kijken hoe dit risico is te minimaliseren. Veel kunnen ze niet doen, behalve zorgen dat de satelliet zo weinig mogelijk oppervlak heeft in de richting van de stofdeeltjes.
Aan de andere kant, dit kan ook een kans bij uitstek zijn om een komeet van zo nabij te onderzoeken. Bijvoorbeeld om te kijken welke stoffen in de coma bevinden. In kometen zijn al vaker complexe organische stoffen gevonden, dus zo'n nabije passage is erg interessant. Waarschijnlijk zijn voor en na de passage van de komeet gelegenheden voor zulk onderzoek.
Epische meteorenregen?
Voor de Mars-rovers is het risico vrij laag. Maar als Mars door de coma vliegt, zouden de meteorenregens bijzonder kunnen zijn. Het is nog te vroeg om het nemen van foto's te plannen, maar de roverteams zullen zeker van de gelegenheid gebruik maken. Waaronder het fotograferen van de komeet zelf.
Mochten satellieten uitgeschakeld worden door de deeltjes in de coma, dan is er nog wel een ander probleempje voor de rovers: satellieten als de Mars Odyssey en Mars Reconaissance Orbiter geven vaak data van de Mars-rovers door. We zijn er niet helemaal afhankelijk van, maar het kan wel flink schelen in de hoeveelheid data die doorgeseind wordt.
En dan nog iets
Phil Plait merkt op dat deze komeet vrij bijzonder is. Zelfs voor kometen komt deze met een relatief hoge snelheid het binnenste zonnestelsel in vliegen. Deze komeet komt waarschijnlijk rechtstreeks uit de Oort wolk, ver buiten ons zonnestelsel. En dat is nog eens extra reden om deze komeet goed te gaan bekijken, ook vanaf Aarde.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten