Valt er nog wat te beleven in de ruimte in 2012? Er worden geen shuttles meer gelanceerd, in ruimtevaartbudgetten wordt nogal eens het mes gezet. Gaan we in 2012 nog iets meemaken?
Bemande ruimtevaart
Voor bemande ruimtevaart moeten we ons in eerste plaats wenden tot wat de Russen doen. Zij zullen met hun Sojoez ruimteschepen bemanningen bij ISS brengen en ze ook weer naar Aarde brengen. Maar ze gaan misschien ook een nieuwe module lanceren.
De huidige bemanning van ISS, waar André Kuipers deel van uit maakt, wordt Expeditie 30 genoemd. In maart wordt een deel van de bemanning gewisseld. Astronaut Dan Burbank (NASA) en kosmonauten Anton Shkaplerov en Anatoli Ivanishin zullen terug naar Aarde gaan en Joseph M. Acaba (NASA), Gennady Padalka en Sergei Revin (beide van de Russische ruimtevaartorganisatie) zullen zich bij de bemanning van ISS voegen. Dat heet dan Expeditie 31.
In mei worden Sunita Williams (NASA), Yuri Malenchenko (Rusland) en Akihiko Hoshide (Japan) gelanceerd naar ISS. Yuri Malenchenko maakt dan al zijn vijfde ruimtevlucht. In september worden Kevin A. Ford (NASA), Oleg Novitskiy en Evgeny Tarelkin (beide uit Rusland) naar ISS gelanceerd. In november komen Thomas Marshburn (NASA), Chris Hadfield (Canada) en Roman Romanenko (Rusland) aan de beurt.
En dat is zo'n beetje alles wat ik kon vinden. Dat is het jammere ervan dat de shuttles niet meer vliegen: je kon altijd vanalles lezen over wat voor ladingen mee gingen en wat voor werk de astronauten gingen doen. Niet bij de ISS expedities en de diverse bevoorradingen door Progress-ruimteschepen. De permanente bemanning van het ISS is bijna business as usual geworden.
Nieuwe ISS module?
ISS lijkt af te zijn, maar er staat al heel lang een Russische module in de planning. Dat is de Multipurpose Laboratory Module (MPLM), ook wel Nauka genoemd. Nauka is geen kleine module. Hij is net zo groot als de Zvezda en Zarya modules (20.300 kg zwaar, 13 meter lang). De lancering is volgens Space.com gepland in mei 2012, maar andere sites zeggen dat Nauka pas in december 2012 of zelfs in 2013 gelanceerd gaat worden.
Met de Nauka gaat de door Dutch Space gemaakte European Robot Arm mee de ruimte in. Dit is een robotarm die niet aan een plek vast zit, maar kan "wandelen" van contactpunt naar contactpunt op ISS.
Bevooradingsschepen
In 2012 gaan we de eerste commerciële bevoorrading van ISS zien. Op 7 februari wordt het Dragon C2 ruimteschip gelanceerd. Aanvankelijk zal het alleen een rendez-vous maken met ISS, maar als dat alles goed gaat, mag de Dragon C2 ISS zodanig benaderen dat het opgepikt kan worden met de Canadarm2 ruimtearm. Als dat ook goed gaat, dan kan in augustus de Dragon CRS1 gelanceerd worden. Dit is de eerste officiële commerciële bevoorrading van ISS. In december volgt dan Dragon CRS2.
Maar de Dragon van het bedrijf SpaceX is niet de enige die een contract met NASA heeft voor de bevoorrading van ISS. Ook het bedrijf Orbital Sciences heeft een eigen vrachtschip, de Cygnus. De eerste testvlucht van de Cygnus moest in december 2011 gebeuren op een Antares raket (voorheen bekend als de Taurus 2), maar ik heb er nog niets van gehoord. Als het gelukt is, mag de Cygnus in mei een rendez-vous met ISS maken. In oktober kan dan de eerste officiële bevoorrading met een Cygnus plaats vinden. In december moet al de tweede bevoorrading plaatsvinden,
Daarnaast zijn er ook nog de Europese ATV, die op 9 maart naar ISS moet gaan, en de Japanse HTV-3 (gepland op 26 juni). De derde ATV is genoemd naar de Italiaanse natuurkundige Edoardo Amaldi. Hij heeft aan de wieg gestaan van CERN, maar ook aan de Europese ruimtevaartorganisatie ESRO. Later is dat ESA geworden.
SpaceShipTwo
In 2012 moeten de eerste testvluchten gaan plaatsvinden met de SpaceShipTwo van Virgin Galactic. Hangend aan het moederschip WhiteKnightTwo, moet SpaceShipTwo gelanceerd worden naar een hoogte van ongeveer 100 km. Meer dan 400 mensen zouden al de 200.000 dollar vooruit betaald hebben voor een vlucht. Een officiële datum voor de eerste testvlucht (zonder passagiers) is nog niet vermeld.
China's eigen ruimtestation
Het is natuurlijk nog lang geen ISS, maar het Chinese ruimtestation Tiangong 1 is wel klaar om taikonauten (Chinese ruimtevaarders) te ontvangen. Shenzhou 9 en 10 zouden potentiële bemande missies kunnen zijn naar dat ruimtestation. Helaas is de Chinese berichtgeving rond haar ruimtevaartprogramma erg beperkt, maar als een bemande koppeling lukt, zullen we dat waarschijnlijk wel horen.
In en rond het zonnestelsel
Naast 2011 ziet het ruimtevaartjaar 2012 er qua missies naar ons zonnestelsel er een beetje karig uit. Zo worden er dit jaar geen nieuwe missies naar de planeten gelanceerd. Maar 2011 was dan ook een goed jaar voor missies naar de planeten.
Meest spectaculair wordt waarschijnlijk de landing van de Mars Curiosity op 6 augustus. Ik heb eerder geschreven over hoe deze rover aan een jetpack moet landen op de Mars-bodem. Erg spannend. Het doelwit is een krater genaamd Gale, waar wetenschappers verwachten dat er vele geologische lagen te onderzoeken zijn. Het materiaal van die lagen wordt onderzocht in een heus laboratorium.
De keuze voor die krater hadden wetenschappers misschien niet gemaakt als de missie van de Opportunity-rover in 2004 maar 90 dagen had geduurd, zoals verwacht was. In plaats daarvan rijdt hij op 25 januari zijn achtste jaar binnen. En ook nu nog doet hij bijzondere ontdekkingen. Daarover hopelijk meer rond 25 januari als ik mijn "Acht jaar op Mars"-artikel publiceer.
De GRAIL missies zijn inmiddels vandaag in een baan rond de Maan aanbeland. In maart kan dan wetenschappelijk onderzoek starten naar het zwaartekrachtveld van onze natuurlijke satelliet. Verder zal Dawn in 2012 nog veel onderzoek doen aan de asteroïde Vesta, waarna het eind 2012 zal vertrekken naar de grootste asteroïde Ceres.
En de in 1997 gelanceerde Saturnus-sonde Cassini maakt nog steeds zijn baantjes rond Saturnus en haar manen. Er vinden tenminste drie heel nabije vluchten langs de maan Enceladus plaats in 2012. Cassini vliegt op 27 maart, 14 april en 2 mei door de pluimen van de geisers van die maan op een hoogte van 74 km.
Er is wel een nieuwe satelliet gepland die de Zon moet gaan observeren, IRIS (Interface Region Imaging Spectrograph) geheten. Nu zul je misschien zeggen: had NASA niet al een vrij complete zonnesatelliet (het in 2009 gelanceerde Solar Dynamics Observatory)? Ja, maar dit is toch een ander type. Waar SDO onze Zon voortdurend in de gaten houdt, gaat IRIS kijken naar stromingen van energie en plasma onderzoeken in de fotosfeer en de corona van de Zon (de buitenste lagen/atmosfeer van de Zon). IRIS doet dat met een UV telescoop. De missie moet op 1 december gelanceerd worden.
Satellieten
Astronomie
Op 14 maart staat de lancering van de röntgentelescoop NuSTAR gepland. NuSTAR staat voor "Nuclear Spectroscopic Telescope Array". Hij gaat bronnen in het heelal onderzoeken die andere röntgentelescopen als Chandra en XMM-Newton niet kunnen waarnemen. Wetenschappers willen met NuSTAR vooral kijken naar superzware zwarte gaten en overblijfselen van supernova's. Opmerkelijk aan NuSTAR is de 10 meter lange mast. Aan het uiteinde zit de röntgenoptiek die zorgt dat röntgenlicht wordt gefocussed op de detectoren.
Aardonderzoek
NASA wil op 18 mei twee satellieten lancering die onderzoek gaan doen aan de stralingsgordels van onze planeet. De zogenaamde Radiation Belt Storm Probes (A en B) gaan onderzoek doen hoe de stralingsgordels worden beïnvloed worden door de Zon en door elkaar.
Raketten
Vega
ESA's nieuwe raket voor kleine ladingen, de Vega, moet in 2012 nu echt echt gelanceerd gaan worden. Dus niet zoals in mijn jaaroverzicht van 2011.. of die van 2010. De lancering staat gepland op 7 februari met maar liefst 12 satellieten aan boord, waaronder een Poolse, Zwitserse, Spaanse, Belgische, Roemeense en Hongaarse satelliet. Dit zijn allemaal nano- of mini-satellieten voor onderzoek of voor zendamateurs. Ook veel studenten zijn betrokken bij deze projecten, zoals bij de Belgische OUFT1 satelliet.
Falcon Heavy demo vlucht
Het bedrijf SpaceX kondigde vorig jaar aan te zullen komen met een zware versie van hun Falcon-raket, de Falcon Heavy. Een demovlucht moet in 2012 plaats vinden vanaf de lanceerbasis Vandenberg in Californië. Mochten ze door vertragingen pas in in 2013 lanceren, dan zal ik ze niet plagen, want dit is een ongelofelijk strakke planning.
Bronnen: Wikipedia, Space Calendar, NASA, Space.com, Ruspace
Bemande ruimtevaart
Voor bemande ruimtevaart moeten we ons in eerste plaats wenden tot wat de Russen doen. Zij zullen met hun Sojoez ruimteschepen bemanningen bij ISS brengen en ze ook weer naar Aarde brengen. Maar ze gaan misschien ook een nieuwe module lanceren.
De huidige bemanning van ISS, waar André Kuipers deel van uit maakt, wordt Expeditie 30 genoemd. In maart wordt een deel van de bemanning gewisseld. Astronaut Dan Burbank (NASA) en kosmonauten Anton Shkaplerov en Anatoli Ivanishin zullen terug naar Aarde gaan en Joseph M. Acaba (NASA), Gennady Padalka en Sergei Revin (beide van de Russische ruimtevaartorganisatie) zullen zich bij de bemanning van ISS voegen. Dat heet dan Expeditie 31.
 |
| De niet zo officiële missieposter van Expeditie 30. André Kuipers maakt deel uit van een bende piraten. |
In mei worden Sunita Williams (NASA), Yuri Malenchenko (Rusland) en Akihiko Hoshide (Japan) gelanceerd naar ISS. Yuri Malenchenko maakt dan al zijn vijfde ruimtevlucht. In september worden Kevin A. Ford (NASA), Oleg Novitskiy en Evgeny Tarelkin (beide uit Rusland) naar ISS gelanceerd. In november komen Thomas Marshburn (NASA), Chris Hadfield (Canada) en Roman Romanenko (Rusland) aan de beurt.
En dat is zo'n beetje alles wat ik kon vinden. Dat is het jammere ervan dat de shuttles niet meer vliegen: je kon altijd vanalles lezen over wat voor ladingen mee gingen en wat voor werk de astronauten gingen doen. Niet bij de ISS expedities en de diverse bevoorradingen door Progress-ruimteschepen. De permanente bemanning van het ISS is bijna business as usual geworden.
Nieuwe ISS module?
ISS lijkt af te zijn, maar er staat al heel lang een Russische module in de planning. Dat is de Multipurpose Laboratory Module (MPLM), ook wel Nauka genoemd. Nauka is geen kleine module. Hij is net zo groot als de Zvezda en Zarya modules (20.300 kg zwaar, 13 meter lang). De lancering is volgens Space.com gepland in mei 2012, maar andere sites zeggen dat Nauka pas in december 2012 of zelfs in 2013 gelanceerd gaat worden.
Met de Nauka gaat de door Dutch Space gemaakte European Robot Arm mee de ruimte in. Dit is een robotarm die niet aan een plek vast zit, maar kan "wandelen" van contactpunt naar contactpunt op ISS.
Bevooradingsschepen
In 2012 gaan we de eerste commerciële bevoorrading van ISS zien. Op 7 februari wordt het Dragon C2 ruimteschip gelanceerd. Aanvankelijk zal het alleen een rendez-vous maken met ISS, maar als dat alles goed gaat, mag de Dragon C2 ISS zodanig benaderen dat het opgepikt kan worden met de Canadarm2 ruimtearm. Als dat ook goed gaat, dan kan in augustus de Dragon CRS1 gelanceerd worden. Dit is de eerste officiële commerciële bevoorrading van ISS. In december volgt dan Dragon CRS2.
 |
| De Dragon capsule die wordt voorbereid voor een van de komende lanceringen. |
Maar de Dragon van het bedrijf SpaceX is niet de enige die een contract met NASA heeft voor de bevoorrading van ISS. Ook het bedrijf Orbital Sciences heeft een eigen vrachtschip, de Cygnus. De eerste testvlucht van de Cygnus moest in december 2011 gebeuren op een Antares raket (voorheen bekend als de Taurus 2), maar ik heb er nog niets van gehoord. Als het gelukt is, mag de Cygnus in mei een rendez-vous met ISS maken. In oktober kan dan de eerste officiële bevoorrading met een Cygnus plaats vinden. In december moet al de tweede bevoorrading plaatsvinden,
Daarnaast zijn er ook nog de Europese ATV, die op 9 maart naar ISS moet gaan, en de Japanse HTV-3 (gepland op 26 juni). De derde ATV is genoemd naar de Italiaanse natuurkundige Edoardo Amaldi. Hij heeft aan de wieg gestaan van CERN, maar ook aan de Europese ruimtevaartorganisatie ESRO. Later is dat ESA geworden.
SpaceShipTwo
In 2012 moeten de eerste testvluchten gaan plaatsvinden met de SpaceShipTwo van Virgin Galactic. Hangend aan het moederschip WhiteKnightTwo, moet SpaceShipTwo gelanceerd worden naar een hoogte van ongeveer 100 km. Meer dan 400 mensen zouden al de 200.000 dollar vooruit betaald hebben voor een vlucht. Een officiële datum voor de eerste testvlucht (zonder passagiers) is nog niet vermeld.
China's eigen ruimtestation
Het is natuurlijk nog lang geen ISS, maar het Chinese ruimtestation Tiangong 1 is wel klaar om taikonauten (Chinese ruimtevaarders) te ontvangen. Shenzhou 9 en 10 zouden potentiële bemande missies kunnen zijn naar dat ruimtestation. Helaas is de Chinese berichtgeving rond haar ruimtevaartprogramma erg beperkt, maar als een bemande koppeling lukt, zullen we dat waarschijnlijk wel horen.
In en rond het zonnestelsel
Naast 2011 ziet het ruimtevaartjaar 2012 er qua missies naar ons zonnestelsel er een beetje karig uit. Zo worden er dit jaar geen nieuwe missies naar de planeten gelanceerd. Maar 2011 was dan ook een goed jaar voor missies naar de planeten.
Meest spectaculair wordt waarschijnlijk de landing van de Mars Curiosity op 6 augustus. Ik heb eerder geschreven over hoe deze rover aan een jetpack moet landen op de Mars-bodem. Erg spannend. Het doelwit is een krater genaamd Gale, waar wetenschappers verwachten dat er vele geologische lagen te onderzoeken zijn. Het materiaal van die lagen wordt onderzocht in een heus laboratorium.
De keuze voor die krater hadden wetenschappers misschien niet gemaakt als de missie van de Opportunity-rover in 2004 maar 90 dagen had geduurd, zoals verwacht was. In plaats daarvan rijdt hij op 25 januari zijn achtste jaar binnen. En ook nu nog doet hij bijzondere ontdekkingen. Daarover hopelijk meer rond 25 januari als ik mijn "Acht jaar op Mars"-artikel publiceer.
De GRAIL missies zijn inmiddels vandaag in een baan rond de Maan aanbeland. In maart kan dan wetenschappelijk onderzoek starten naar het zwaartekrachtveld van onze natuurlijke satelliet. Verder zal Dawn in 2012 nog veel onderzoek doen aan de asteroïde Vesta, waarna het eind 2012 zal vertrekken naar de grootste asteroïde Ceres.
En de in 1997 gelanceerde Saturnus-sonde Cassini maakt nog steeds zijn baantjes rond Saturnus en haar manen. Er vinden tenminste drie heel nabije vluchten langs de maan Enceladus plaats in 2012. Cassini vliegt op 27 maart, 14 april en 2 mei door de pluimen van de geisers van die maan op een hoogte van 74 km.
Er is wel een nieuwe satelliet gepland die de Zon moet gaan observeren, IRIS (Interface Region Imaging Spectrograph) geheten. Nu zul je misschien zeggen: had NASA niet al een vrij complete zonnesatelliet (het in 2009 gelanceerde Solar Dynamics Observatory)? Ja, maar dit is toch een ander type. Waar SDO onze Zon voortdurend in de gaten houdt, gaat IRIS kijken naar stromingen van energie en plasma onderzoeken in de fotosfeer en de corona van de Zon (de buitenste lagen/atmosfeer van de Zon). IRIS doet dat met een UV telescoop. De missie moet op 1 december gelanceerd worden.
Satellieten
Astronomie
Op 14 maart staat de lancering van de röntgentelescoop NuSTAR gepland. NuSTAR staat voor "Nuclear Spectroscopic Telescope Array". Hij gaat bronnen in het heelal onderzoeken die andere röntgentelescopen als Chandra en XMM-Newton niet kunnen waarnemen. Wetenschappers willen met NuSTAR vooral kijken naar superzware zwarte gaten en overblijfselen van supernova's. Opmerkelijk aan NuSTAR is de 10 meter lange mast. Aan het uiteinde zit de röntgenoptiek die zorgt dat röntgenlicht wordt gefocussed op de detectoren.
Aardonderzoek
NASA wil op 18 mei twee satellieten lancering die onderzoek gaan doen aan de stralingsgordels van onze planeet. De zogenaamde Radiation Belt Storm Probes (A en B) gaan onderzoek doen hoe de stralingsgordels worden beïnvloed worden door de Zon en door elkaar.
Raketten
Vega
ESA's nieuwe raket voor kleine ladingen, de Vega, moet in 2012 nu echt echt gelanceerd gaan worden. Dus niet zoals in mijn jaaroverzicht van 2011.. of die van 2010. De lancering staat gepland op 7 februari met maar liefst 12 satellieten aan boord, waaronder een Poolse, Zwitserse, Spaanse, Belgische, Roemeense en Hongaarse satelliet. Dit zijn allemaal nano- of mini-satellieten voor onderzoek of voor zendamateurs. Ook veel studenten zijn betrokken bij deze projecten, zoals bij de Belgische OUFT1 satelliet.
Falcon Heavy demo vlucht
Het bedrijf SpaceX kondigde vorig jaar aan te zullen komen met een zware versie van hun Falcon-raket, de Falcon Heavy. Een demovlucht moet in 2012 plaats vinden vanaf de lanceerbasis Vandenberg in Californië. Mochten ze door vertragingen pas in in 2013 lanceren, dan zal ik ze niet plagen, want dit is een ongelofelijk strakke planning.
Bronnen: Wikipedia, Space Calendar, NASA, Space.com, Ruspace
Geen opmerkingen:
Een reactie posten