vrijdag 30 december 2016

Ruimtevaart in 2017

2016 was me het jaar wel. Ook in de ruimtevaart waren er de ups en downs. Wat staat er voor 2017 op het programma?

Wat haalde 2016 niet?
Veel wat volgens mijn vorige overzicht in 2016 moest gebeuren is ook gelukt. Alleen na de explosie van een Falcon 9 op het lanceerplatform moest SpaceX de lancering van de Falcon Heavy en de bemanbare Dragon V2 lang uitstellen. De terugkeer van de Falcon 9 moet in januari gaan plaats vinden. De Falcon Heavy staat voorlopig gepland in het tweede kwartaal en een tweede vlucht in het derde kwartaal. De Crew Dragon demo 1 (of Dragon V2) moet op 24 augustus, onbemand, omhoog gaan.

Ook de Chinese röntgentelescoop, de Hard X-Ray Modulation Telescope staat nog klaar voor lancering in begin 2017.

Bemande ruimtevaart
Ook een Russisch Progress vrachtschip ging verloren in december 2016. Toch staan de vluchten van de Sojoez en Progress ruimteschepen weer gepland voor vluchten naar ruimtestation ISS. Er is maar een ding anders aan de Sojoez-vluchten: hij vliegt een aantal maal met maar twee personen in plaats van drie. Dat heeft met budgettaire overwegingen aan Russische zijde te maken.

Concurrentie voor de Russische Progress bestond al. In 2017 gaan maar liefst 3 Cygnus vrachtschepen van Orbital ATK en 4 Dragon vrachtschepen van SpaceX bij ISS aan meren. Maar nu er is ook concurrentie voor de Sojoez op komst. Niet alleen van de Dragon V2 (Crew Dragon demo 1) van SpaceX, maar ook van Boeing's CST-100 Starliner. Beide ruimteschepen zullen enkel nog getest worden zonder bemanning. De CST-100 Starliner wordt gelanceerd op een Atlas V raket.


China mag niet meedoen met ISS en is dus zelf bezig met haar ruimtestation Tiangong 2. In april moet dat ruimtestation bezoek krijgen van China's eerste bevoorradingsschip, de Tianzhou 1. Een nieuw bezoek van een bemanning staat pas weer gepland in 2018.

(Volgens sommige overzichten, zou dit jaar ISS aanzienlijke uitbreiding krijgen in de vorm van de Russische Nauka module (met Nederlandse robotarm ERA). Deze module is ongeveer zo groot als de bestaande Zarya en Zvezda modules. Daar zou ik maar niet té hard op rekenen. Volgens Wikipedia kunnen we deze module pas verwachten eind 2018.)

Maan en planeten
Verwacht van NASA, ESA of het Japanse JAXA dit jaar geen nieuwe missies naar de maan of planeten. Gelukkig is China er nog. En met wat voor missie: de Chang'e 5 is een monstername missie die moet gaan landen op de maan in Oceanus Procellarum (Zee van Stormen). Daar neemt de lander 2 kg aan monsters, die daarna gelanceerd worden in een baan rond de maan.

Om het materiaal op aarde te krijgen moet de lander eerst koppelen aan het moederschip, die daarna de burn zal uitvoeren om terug bij aarde te komen.

Spectaculair zal het laatste jaar van de Saturnus-orbiter Cassini worden. Na 13 jaar onderzoek naar Saturnus, de ringen en de manen, zal Cassini op 15 september ten onder gaan in de atmosfeer van Saturnus. Maar niet voordat de ruimtesonde een aantal maal tussen de planeet en de ringen gevlogen heeft.


Tenslotte loopt de deadline voor de Google Lunar X-Prize eind 2017 af. En er zijn meerdere partijen die voor de deadline hun inzending op de maan willen laten landen. Het Amerikaanse team Moon Express, het Israëlische Team Space IL, het Indiase Team Indus en het Japanse team Hakuto hebben een lancering geboekt. Wie de prijs van 20 miljoen dollar wil ontvangen, moet zijn ruimteschip veilig laten landen en dan met een rover 500 meter afleggen.

Astronomie
Dit jaar gaan we (als de planning meezit) de opvolger van Kepler mee maken. Dat is de TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite). Waar Kepler slechts een stukje van de sterrenhemel in de gaten hield om exoplaneten te detecteren, zal TESS sterren over de hele sterrenhemel in de gaten houden. Het gaat daarbij om F, G, K en M klasse sterren (onze zon is G2).

TESS doet dat met vier wide field CCD camera's die elk 23 bij 23 graden beeldveld hebben. Ze observeren met elkaar een strook van 90 graden van de sterrenhemel. Het eerste jaar zal TESS het noordelijk halfrond observeren. Het tweede jaar het zuidelijk halfrond. TESS is in staat om aardachtige planeten te vinden en TESS' bevindingen kunnen verder onderzocht worden door de James Webb Space Telescope die in 2018 moet komen.



NICER (Neutron star Interior Composition Explorer) is een nieuw astronomisch instrument dat zal geïnstalleerd worden op een palet aan de buitenkant van ruimtestation ISS. Neutronensterren zijn de overblijfselen van ingestorte sterren. Het zijn de kleinste sterren met de hoogste dichtheid in het heelal. Door de enorme zwaartekracht van neutronensterren bevindt er zich materie in exotische vormen. NICER is een röntgenspectroscoop waarmee die materie onderzocht kan worden.

Maar er kan nog meer met NICER. Het kan gebruikt worden als de ontvanger van een nieuw soort communicatiemethode met röntgenstralen die gestuurd worden vanaf aarde.



En dat is nog niet de enige röntgentelescoop. Ook Rusland en Duitsland hebben samen een röntgentelescoop, Spektr-RG, ontwikkeld, die gelanceerd moet gaan worden op een Proton raket. Spektr-RG bestaat eigenlijk uit 5 telescopen die van ultraviolet tot harde röntgenstraling kunnen waarnemen. Met Spektr-RG willen de wetenschappers het interplanetair magnetisch veld, sterrenstelsels en zwarte gaten gaan onderzoeken.

Verder is er nog een cubesat met een röntgentelescoop, de Cosmic X-Ray Background Nanosatellite 2. Deze telescoop moet röntgenstraling van buiten ons melkwegstelsel gaan onderzoeken. Een eerdere variant bleek in 2012 niet in staat te zijn röntgensignalen over de ruis te ontdekken.

Aardobservatie
Japan heeft een missie gepland die in een heel lage baan rond de aarde onderzoek gaat doen naar de hoge atmosfeer en degradatie van materialen in die omgeving. De baan moet uiteindelijk onder de 180 km gaan liggen. Niet-aerodynamische satellieten overleven het niet lang op die hoogte, maar de
Super Low Altitude Test Satellite (SLATS) heeft een ionenmotor die de satelliet op hoogte houdt.


Militair
Het ligt niet in mijn gewoonte om verslag te doen van militaire missies, maar het brengt de uitgaven aan wetenschap en bemande ruimtevaart wel aardig in perspectief.

In 2017 moeten er 4 Amerikaanse spionagesatellieten gelanceerd gaan worden en twee satellieten die van de National Reconnaissance Office zijn, maar waarvan het doel niet bekend is. Verder heeft de US Air Force 2 missile warning satellieten, 4 militaire communicatie satellieten en een testvlucht (op de Falcon Heavy) gepland staan. En Japan lanceert ook een militaire communicatie satelliet en Italië heeft een soort spionagesatelliet gepland.

Alles bij elkaar zijn hiervoor 8 zware Atlas V en 2 eveneens zware Delta IV raketten nodig en de nieuwe Falcon Heavy. Oh ja, en een Falcon 9, een Japanse H-IIA en een vrij lichte Europese Vega raket. Wat China en Rusland gaan lanceren is niet bekend.

Nieuwe raketten
Dé nieuwe raket van 2017 moet, als er niet nog meer tegenslag is, de Falcon Heavy worden.
Falcon Heavy is in principe een Falcon 9 v1.1 met twee eerste trappen van de Falcon 9 ernaast. Dit levert zoveel stuwkracht dat 53.000 kg in een baan rond de aarde gebracht kan worden (of 21.200 kg in geostationaire baan of 13.200 kg naar Mars). Dat is beduidend meer dan alle andere operationele raketten.

Falcon Heavy moet gelanceerd gaan worden vanaf het historische lanceerplatform 39A op Kennedy Space Center, waar vroeger de Saturnus V en Space Shuttles vertrokken. Merk ook op dat de boosters en de 1e trap na gebruik moeten gaan landen op platformen bij Kennedy Space Center. Dat moet een spectaculair gezicht worden.

De lancering van een Falcon Heavy


China wil in 2017 een lichte raket, de Naga-L, gaan lanceren en Japan gaat een gemodificeerde sondeerraket, de SS-520, gebruiken voor het lanceren van kleine vrachten.

Vermeldenswaardig is dat in februari  voor het eerst een Falcon 9 met hergebruikte eerste trap gelanceerd moet gaan worden. Dat is precies waarom SpaceX al die moeite gedaan heeft om de eerste rakettrappen te laten landen op drone schepen en op een platform op Kennedy Space Center.


Bronnen: Wikipedia, Gunter's Space Page, NASA, JAXA, GB Times.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten