Na het lezen van Mike Mullane's boek "Riding Rockets", viel mij ergens op dat er een nieuw boek van een astronaut uit was, "Falling to Earth" van Al Worden met Francis French. Al Worden vloog op Apollo 15 als de piloot van de Command/Service Module en bleef in een baan rond de Maan, terwijl zijn collega's Dave Scott en Jim Irwin een geslaagde landing maakten bij het Hadley gebergte. Dat leek me zeker een goede basis voor nieuw leesvoer.
Het boek begint de achtergrond van Al Worden te beschrijven: hij groeide op op een boerderij in Michigan in de jaren dertig, een tijd waarin hard gewerkt moest worden, maar waarin hij ook veel vrijheid had. Hij studeerde op een militaire academie, het uiterst strikte West Point. Aan het eind van die studie koos hij voor de luchtmacht. Daar begon zijn carrière als piloot.
Hij leerde vliegen op enkel de instrumenten en hoopte op een gegeven moment op een baan als testpiloot op Edwards Air Force Base in Californië. Maar de Air Force had andere plannen: hij ging naar Engeland voor een uitwisselingsproject. Uiteindelijk kwam hij toch bij Edwards terecht, dat een uitstekende opstap was voor de baan van astronaut.
Al gauw na zijn aankomst in Houston blijkt dat er een "pecking order" bestaat onder de astronauten. De astronauten van het eerste uur van project Mercury staan bovenaan, daaronder volgen de astronauten die al een vlucht gemaakt hebben. De rest wordt door de collega's niet beschouwd als astronaut. Eerst vliegen.
Maar hoe kom je op een vlucht? Door je op te werken van "support crew" (van Apollo 9), "backup crew" (van Apollo 12) en tenslotte de crew van Apollo 15. Maar voor het zover is, slaat het noodlot toe tijdens een test van Apollo 1. De bemanning komt om en iedereen beseft zich dat er belangrijke dingen over het hoofd gezien zijn.
Als backup van Apollo 12 leren de latere Apollo 15 alle ins en outs van de ruimtevaartuigen waarmee ze naar de Maan gaan. In dit deel van het boek krijg je een indruk wat het betekende om je voor te bereiden op een missie waar de kleinste fout ervoor kan zorgen dat je niet meer terug kan naar de Aarde.
De bemanning leert navigeren in twee planetariums (waaronder die van het Griffith in Los Angeles). Eerst kunnen ze zich richten op de hele hemelbol, maar dan wordt de blik vernauwd tot het raam van de Apollo capsule. Ze leren in een blik te zien waar ze zijn en hoe het ruimteschip gericht is. Voor Apollo 15 leert hij ook de Maan op zijn duimpje kennen, tot een blik voldoende is om te zeggen waar hij over vliegt. Uiteraard leert Al van de Command/Service Module (CSM) zo'n beetje elke centimeter kennen. Je krijgt in dit deel van het boek veel bewondering voor de voorbereiding die de Apollo astronauten namen.
Omdat de fabriek in Californië gelegen is en zijn huis in Houston, vliegt hij steeds heen en weer in een T-38 straaljager. Het is bijna ontspannend voor Al. Het hielp hem om de druk er een beetje af te halen door af en toe wat lol met de straaljager uit te halen. Met zijn huwelijk loopt het minder goed. Zijn vrouw moet helemaal niets hebben van die gevaarlijke baan en dat hij astronaut werd, was min of meer de druppel.
Gescheiden zijn is in Amerika, zeker in de jaren zestig, best gevaarlijk voor je carrière. Het kon je makkelijk je vlucht of je baan kosten. Maar Al Worden heeft een goede staat van dienst als hardwerkende astronaut, en zijn scheiding gebeurt zonder dat de pers er veel lucht van krijgt. En zo komt uit uiteindelijk zover dat hij op 26 juli 1971 mee gaat in de lift van de lanceertoren.
Dan begint het mooiste van het boek: de vlucht van Apollo 15. Het begint uiteraard met de beschrijving hoe het voelt om op een Saturnus V raket gelanceerd te worden. Al is verbaast hoe geleidelijk de lancering begint. Al snel wordt de raket supersonisch en kan het geluid van de motoren hen niet meer bereiken. Het is niet oncomfortabel, maar dan laat de eerste trap los. Het voelt alsof de raket een noodstop maakt. "Oh, dat is normaal", verklaart commandant Dave Scott, die al op een Saturnus V vloog op Apollo 9. "Ik vergat jullie dat even te vertellen"
De beschrijving van de vlucht naar de Maan, laat ik aan de lezer over om mee te maken. Het blijkt wel bijzonder te zijn om opeens deel uit te maken van het Zon-Aarde-Maan systeem. Wanneer ze in een baan rond de Maan komen, kunnen Dave Scott en Jim Irwin de landing inzetten naar Hadley in Mare Imbrium (de Zee der Regens). Ik heb me verbaasd hoe laag de baan van de CSM is tijdens deze fase: enkele kilometers hoger dan een verkeersvliegtuig.
Vanaf het moment van afkoppelen is Al Worden alleen in de capsule. Alle ruimte voor hemzelf en de tijd is gekomen om zijn experimenten uit te voeren. Het is tijdens deze dagen in een baan rond de Maan dat hij tijd heeft om te kijken naar de onmetelijke sterren en dat vond ik het mooiste van het boek. Opmerkelijk is ook dat hij vertelt dat hij de lander Falcon gezien heeft toen die op de Maan stond. Hij moet voorwaar hele goede ogen hebben gehad. Maar de baan van de CSM was nog steeds erg laag.
Als de Falcon weer opstijgt van het maanoppervlak, is alles zo berekend, dat Al Worden en zijn collega's meteen koppelen. Dat lukt en als het luik open gaat, ontmoet hij zijn vuil van het maanstof geworden collega's weer. Zijn collega's zijn inmiddels uitgeput. Het vluchtleidingscentrum waarschuwt Dave en Jim rust te nemen. Hun hart is zwaar overbelast, maar die informatie komt niet aan bij de bemanning. Jim Irwin zou er de meeste last van houden.
Tegen de tijd dat ze weer op weg naar de Aarde, moet Al nog een ding doen. Hij gaat de rolletjes van de camera's in zijn instrumentenruim ophalen met een ruimtewandeling. Het is de eerste deep-space ruimtewandeling. Hij had graag een camera meegenomen, maar de vluchtleiding achtte dat niet nodig. Als hij terugkijkt naar zijn collega Jim Irwin, ziet hij een volle maan achter hem. Het had een van de meest iconische foto's van Apollo kunnen zijn. Maar helaas en de tv-beelden van de ruimtewandeling zijn ook nog eens mislukt. (Je kun wel een schilderij van de scene bewonderen op de site van Al Worden. Je vindt het bijna onderaan de pagina.)
Als de bemanning veilig terug op Aarde is (ondanks dat een van de drie parachutes inklapt) wordt de bemanning door iedereen bejubelt. Overal zijn ze uitgenodigd, tot president Nixon en het Amerikaanse Congres aan toe. Dat is allemaal geweldig, maar 's avonds op de bank moet Al Worden steeds denken wat hem eigenlijk overkomen is.
En dan overkomt de bemanning iets heel anders: ze hebben met wat zakenlui deals gesloten om envelloppen met postzegels mee te nemen, met als afspraak dat ze pas na jaren verkocht worden. Dat doen de zakenlui niet en het brengt de bemanning van Apollo 15 in enorm discrediet. Het betekent het eind van de carriere als astronaut voor Al Worden. Het is bijna niet meer te geloven wat voor gevolgen dit gehad heeft. Hij kan nog wel bij NASA blijven werken, maar krijgt bij het Ames Research Center in Californië het kleinste, vuilste kamertje dat ze hebben. Niemand in Houston wil hem nog kennen.
Uiteindelijk is het wel weer goed gekomen en dat moet je vooral gaan lezen in het boek. Een ding is me wel duidelijk geworden na het lezen van "Riding Rockets" en "Falling to Earth": astronauten schrijven interessante boeken. Ik heb nog twee op de plank liggen: "Sky Walking", van shuttle astronaut Tom Jones en natuurlijk "Droomvlucht", het boek over André Kuipers' vlucht. Ik houd jullie op de hoogte.
"Falling to Earth" is verkrijgbaar bij Amazon.co.uk en Bol.com.
Hij leerde vliegen op enkel de instrumenten en hoopte op een gegeven moment op een baan als testpiloot op Edwards Air Force Base in Californië. Maar de Air Force had andere plannen: hij ging naar Engeland voor een uitwisselingsproject. Uiteindelijk kwam hij toch bij Edwards terecht, dat een uitstekende opstap was voor de baan van astronaut.
Al gauw na zijn aankomst in Houston blijkt dat er een "pecking order" bestaat onder de astronauten. De astronauten van het eerste uur van project Mercury staan bovenaan, daaronder volgen de astronauten die al een vlucht gemaakt hebben. De rest wordt door de collega's niet beschouwd als astronaut. Eerst vliegen.
Maar hoe kom je op een vlucht? Door je op te werken van "support crew" (van Apollo 9), "backup crew" (van Apollo 12) en tenslotte de crew van Apollo 15. Maar voor het zover is, slaat het noodlot toe tijdens een test van Apollo 1. De bemanning komt om en iedereen beseft zich dat er belangrijke dingen over het hoofd gezien zijn.
Als backup van Apollo 12 leren de latere Apollo 15 alle ins en outs van de ruimtevaartuigen waarmee ze naar de Maan gaan. In dit deel van het boek krijg je een indruk wat het betekende om je voor te bereiden op een missie waar de kleinste fout ervoor kan zorgen dat je niet meer terug kan naar de Aarde.
De bemanning leert navigeren in twee planetariums (waaronder die van het Griffith in Los Angeles). Eerst kunnen ze zich richten op de hele hemelbol, maar dan wordt de blik vernauwd tot het raam van de Apollo capsule. Ze leren in een blik te zien waar ze zijn en hoe het ruimteschip gericht is. Voor Apollo 15 leert hij ook de Maan op zijn duimpje kennen, tot een blik voldoende is om te zeggen waar hij over vliegt. Uiteraard leert Al van de Command/Service Module (CSM) zo'n beetje elke centimeter kennen. Je krijgt in dit deel van het boek veel bewondering voor de voorbereiding die de Apollo astronauten namen.
Omdat de fabriek in Californië gelegen is en zijn huis in Houston, vliegt hij steeds heen en weer in een T-38 straaljager. Het is bijna ontspannend voor Al. Het hielp hem om de druk er een beetje af te halen door af en toe wat lol met de straaljager uit te halen. Met zijn huwelijk loopt het minder goed. Zijn vrouw moet helemaal niets hebben van die gevaarlijke baan en dat hij astronaut werd, was min of meer de druppel.
 |
| De bemanning van Apollo 15 tijdens de voorbereiding. Van links naar rechts: Dave Scott, Al Worden en Jim Irwin. Foto: NASA |
Dan begint het mooiste van het boek: de vlucht van Apollo 15. Het begint uiteraard met de beschrijving hoe het voelt om op een Saturnus V raket gelanceerd te worden. Al is verbaast hoe geleidelijk de lancering begint. Al snel wordt de raket supersonisch en kan het geluid van de motoren hen niet meer bereiken. Het is niet oncomfortabel, maar dan laat de eerste trap los. Het voelt alsof de raket een noodstop maakt. "Oh, dat is normaal", verklaart commandant Dave Scott, die al op een Saturnus V vloog op Apollo 9. "Ik vergat jullie dat even te vertellen"
De beschrijving van de vlucht naar de Maan, laat ik aan de lezer over om mee te maken. Het blijkt wel bijzonder te zijn om opeens deel uit te maken van het Zon-Aarde-Maan systeem. Wanneer ze in een baan rond de Maan komen, kunnen Dave Scott en Jim Irwin de landing inzetten naar Hadley in Mare Imbrium (de Zee der Regens). Ik heb me verbaasd hoe laag de baan van de CSM is tijdens deze fase: enkele kilometers hoger dan een verkeersvliegtuig.
Vanaf het moment van afkoppelen is Al Worden alleen in de capsule. Alle ruimte voor hemzelf en de tijd is gekomen om zijn experimenten uit te voeren. Het is tijdens deze dagen in een baan rond de Maan dat hij tijd heeft om te kijken naar de onmetelijke sterren en dat vond ik het mooiste van het boek. Opmerkelijk is ook dat hij vertelt dat hij de lander Falcon gezien heeft toen die op de Maan stond. Hij moet voorwaar hele goede ogen hebben gehad. Maar de baan van de CSM was nog steeds erg laag.
 |
| Na lancering vanaf de Maan ontmoet de bemanning van de Lunar Module Falon de Command/Service Module van Apollo 15, met aan boord Al Worden. Foto: NASA. |
Als de Falcon weer opstijgt van het maanoppervlak, is alles zo berekend, dat Al Worden en zijn collega's meteen koppelen. Dat lukt en als het luik open gaat, ontmoet hij zijn vuil van het maanstof geworden collega's weer. Zijn collega's zijn inmiddels uitgeput. Het vluchtleidingscentrum waarschuwt Dave en Jim rust te nemen. Hun hart is zwaar overbelast, maar die informatie komt niet aan bij de bemanning. Jim Irwin zou er de meeste last van houden.
Tegen de tijd dat ze weer op weg naar de Aarde, moet Al nog een ding doen. Hij gaat de rolletjes van de camera's in zijn instrumentenruim ophalen met een ruimtewandeling. Het is de eerste deep-space ruimtewandeling. Hij had graag een camera meegenomen, maar de vluchtleiding achtte dat niet nodig. Als hij terugkijkt naar zijn collega Jim Irwin, ziet hij een volle maan achter hem. Het had een van de meest iconische foto's van Apollo kunnen zijn. Maar helaas en de tv-beelden van de ruimtewandeling zijn ook nog eens mislukt. (Je kun wel een schilderij van de scene bewonderen op de site van Al Worden. Je vindt het bijna onderaan de pagina.)
Als de bemanning veilig terug op Aarde is (ondanks dat een van de drie parachutes inklapt) wordt de bemanning door iedereen bejubelt. Overal zijn ze uitgenodigd, tot president Nixon en het Amerikaanse Congres aan toe. Dat is allemaal geweldig, maar 's avonds op de bank moet Al Worden steeds denken wat hem eigenlijk overkomen is.
En dan overkomt de bemanning iets heel anders: ze hebben met wat zakenlui deals gesloten om envelloppen met postzegels mee te nemen, met als afspraak dat ze pas na jaren verkocht worden. Dat doen de zakenlui niet en het brengt de bemanning van Apollo 15 in enorm discrediet. Het betekent het eind van de carriere als astronaut voor Al Worden. Het is bijna niet meer te geloven wat voor gevolgen dit gehad heeft. Hij kan nog wel bij NASA blijven werken, maar krijgt bij het Ames Research Center in Californië het kleinste, vuilste kamertje dat ze hebben. Niemand in Houston wil hem nog kennen.
Uiteindelijk is het wel weer goed gekomen en dat moet je vooral gaan lezen in het boek. Een ding is me wel duidelijk geworden na het lezen van "Riding Rockets" en "Falling to Earth": astronauten schrijven interessante boeken. Ik heb nog twee op de plank liggen: "Sky Walking", van shuttle astronaut Tom Jones en natuurlijk "Droomvlucht", het boek over André Kuipers' vlucht. Ik houd jullie op de hoogte.
"Falling to Earth" is verkrijgbaar bij Amazon.co.uk en Bol.com.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten