maandag 30 december 2013

Ruimtevaart in 2014

Gaan we nog wat beleven in de ruimtevaart nadat mes na mes in de ruimtevaartbudgetten gezet zijn? Toch wel. We gaan dit jaar de eerste landing op een komeet zien, de eerste onbemande tests van Amerika's nieuwe ruimteschip en Japan gaat weer op astroïdenjacht.

Bemande ruimtevaart
We zitten nog altijd in een periode tussen de space shuttle en de Orion. Voorlopig brengen de Russen als enige astronauten bij ruimtestation ISS. Op 25 maart wordt Sojoez TMA-12M gelanceerd met Aleksandr Skvortsov, Oleg Artemyev en Steven M. Swanson. Dit is de Expedition 39/40 crew. Op 28 mei komt Expedition 40/41 langs met de Sojoez TMA-13M. Aan boord zullen Maksim Surayev, Gregory R. Wiseman en de Duitse Alexander Gerst van ESA zijn.

Het spectaculaire embleem van Expedition 41.

Op 30 september zou de eerste nachtlancering van een bemande Sojoez zijn. Aan boord zijn Aleksandr Samokutyayev, Yelena Serova en Barry E. Wilmore van Expedition 41/42. Expedition 42/43 lanceert in november met Anton Shkaplerov, de Italiaanse astronaute Samantha Cristoforetti van ESA en Terry W. Virts van NASA.

Astronauten Barry Wilmore, Samantha Cristoforetti en Terry Virts luisteren naar een instructeur tijdens hun training.

ISS modulen?
De beoogde Multipurpose Laboratory Module of Nauka module, die ik al vermelde in mijn Ruimtevaart in 2012 overzicht, is uitgesteld tot na 2014. Verder zijn in 2014 geen grote modulen gepland.

Bevoorrading
De Russen mogen dan nog een monopolie hebben voor het lanceren van astronauten naar ISS, qua bevoorrading is dat over. Naast 3 Progress vrachtschepen, doet SpaceX mee met de derde Dragon die ISS bezoekt en Orbital Sciences heeft de lancering van maar liefst 3 Cygnus vrachtschepen naar ISS gepland. De eerste is al op 7 januari.

ESA lanceert dit jaar de ATV-5, en heeft deze genoemd naar de Belgische astronoom Georges Lemaître. Van Lemaître's hand is de theorie van de uitdijing van het heelal. De ATV-5 is ook de laatste van de Europese vrachtschepen. Er zijn plannen om de ATV door te ontwikkelen naar een bemand ruimteschip of zelfs een klein ruimtestation.

De ATV-5 wordt opgebouwd bij Astrium in Bremen (Astrium)

Japan heeft ook een eigen vrachtschip, de HTV-5, die in juli ISS moet bereiken.

Orion testvlucht
NASA's volgende bemande ruimeschip, is de Orion. De Orion lijkt enigszins op de Apollo Command Module van het Apollo tijdperk en het lijkt dan ook een stap terug. De space shuttle was echter veel te ingewikkeld en men is tot de conclusie gekomen dat als je ruimtevliegtuigen veilig wilt vliegen, dat dat heel duur is. Dus terug naar de capsules, maar dan wel met 21ste eeuwse technologie aan boord.

De Orion zal (volgens de planning) op 18 september 2014 een onbemande vlucht maken op een Delta IV raket. Deze Exploration Flight Test 1 is een mooie gelegenheid om alvast wat ervaring op te doen met de Orion, in afwachting van NASA's nieuwe Space Launch System raket, die in 2017 af moet zijn.

De eerste vlucht van een Orion ruimteschip in 2014 (NASA).

Gedurende de test zal de Orion vast blijven zitten aan de bovenste rakettrap en zal het nog niet uitgerust zijn met zonnepanelenen. Het hoogste punt van de baan van Orion zal rond de 6000 kilometer zijn. Na twee banen zal de Orion capsule een hoge snelheid re-entry doormaken van 32.000 km/u.

Commerciële bemande ruimtevaart
In 2014 moet SpaceShipTwo zijn eerste ruimtesprong gaan maken met betalende gasten. Een van de passagiers zal de oprichter van Virgin Galactic Richard Branson en zijn familie zijn.

In en rond het zonnestelsel
In het afgelopen jaar is er bij NASA flink gesneden in het budget van het anders zo succesvolle planetaire ruimtevaartprogramma. De komende jaren zullen we van NASA's kant steeds minder gaan zien. In 2014 gaat er vanaf Amerikaanse bodem helemaal niets richting het zonnestelsel. Maar gelukkig heeft Japan de Hayabusa-2 en er is nog wel wat onderweg.

De Amerikaanse MAVEN en de Indiase Mars Orbiter Mission komen beide in september 2014 aan bij hun bestemming. Net op tijd voor de aankomst van een bezoeker van buiten, de komeet C/2013 A1 Siding Spring. Maanden geleden kondigde ik aan dat die misschien op Mars zou kunnen inslaan. Inmiddels hebben we betere baangegevens en gegevens over deze komeet en is berekend dat hij niet dichter dan op 130.000 km afstand voorbij komt.

Dus geen spectaculaire inslag, maar wel zitten de diverse Mars-orbiters en rovers eerste rang. Voor de orbiters is nog de vraag of daar een risico is. De kern van de komeet wordt geschat op 4 km doorsnede, maar de coma, een wolk met deeltjes om de komeet, kan veel groter zijn. Het is dus nog even de vraag of het een voordeel of een nadeel is.

Komeet C/2013 A1 Siding Springs schiet langs Mars.

De Europese missie Rosetta zit sowieso eerste rang wat kometen betreft. Rosetta was hier dan ook 10 jaar geleden voor gelanceerd. In januari wordt de satelliet uit zijn winterslaap ontwaakt (je kunt meedoen aan een "Wake up Rosetta"-campagne). En in mei al verwacht ESA de eerste beelden van de komeet. De lander, Philae, zal in de herfst op het oppervlak van de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko landen. Philae heeft instrumenten aan boord om de samenstelling van het oppervlak van de komeet te bepalen.

De enige nieuwe missie buiten een baan om de Aarde, is de Hayabusa-2 missie van Japan. Hayabusa-1 wist in 2010 na een geplaagde missie terug te keren met een heel klein beetje materiaal van de komeet Itokawa.

In december 2014 wil de ruimtevaartorganisatie JAXA een vervolg op de missie sturen, Hayabusa-2. Deze satelliet moet in 2018 aankomen bij een C-type asteroïde die nog geen naam heeft, alleen 1999 JU3. Mee gaan ook een Duits-Franse lander genaamd MASCOT en een impactor, waarvan de inslag wordt waargenomen vanaf het moederschip.

Hayabusa-2, zoals deze in 2018 bij de asteroïde 1999 JU3 aan moet komen (Akihiro Ikeshita).
Van Saturnus-missie Cassini mogen we alleen flyby's verwachten langs de grootste maan Titan.

Astronomische satellieten
Aanvankelijk kon ik niets vinden over nieuwe astronomische satellieten. Maar er blijkt er toch een te zijn: de MVL-300, of Mikhailo Lomonosov (de Russische astronoom die o.a.. aantoonde dat Venus een atmosfeer heeft). Deze satelliet gaat onderzoek doen naar uitbarstingen van gammastralen met optische camera's (UV) en detectors voor gammastralen. De satelliet kon gebouwd worden, omdat de leverancier NPO VNIIEM een satelliet van het type Kanopus over had. De satelliet wordt op een Sojoez-2 raket gelanceerd in het eerste kwartaal van 2014.

Aardobservatie
ESA wil dit jaar drie Sentinel radar-satellieten lanceren, als onderdeel van het Copernicus programma. Deze satellieten hebben Synthetic Aperature Radar instrumenten vergelijkbaar met de instrumenten van de ERS-1 en 2. Gegevens en beelden kunnen ingezet worden om te ondersteunen bij bijvoorbeeld rampen. Japan heeft trouwens ook de lancering van een satelliet met een Synthetic Aperature Radar instrument gepland, de ALOS-2.

De Europese Sentinel radarsatelliet.
Op 15 oktober wil NASA vier satellieten lanceren van de Magnetospheric Multiscale missie. Deze vier satellieten gaan in formatie van een tetraëder (viervlak) vliegen, op zoek naar magnetische reconnecties en plasma processen.

Technologie
Een opmerkelijke satelliet in 2014, is het IXV re-entry voertuig van ESA. Het is een soort shuttle zonder vleugels en ESA wil hiermee ervaring opdoen met terugkeer van voertuigen door de atmosfeer. De IXV heeft twee flaps, waarmee het toestel tijdens re-entry bestuurbaar is. De IXV wordt gelanceerd met een Vega raket.

Raketten
De Falcon Heavy van SpaceX zou in 2014 wel eens zijn eerste vlucht kunnen gaan maken vanaf lanceerbasis Vandenberg in Californië. De Falcon Heavy is als het ware drie Falcon-9 raketten naast elkaar. Daarmee zou het de meest krachtige raket ter wereld worden.

De ESA lidstaten gaan eind dit jaar vergaderen over een opvolger van de Ariane 5 raket, de Ariane 6.

Bronnen: Wikipedia, NASA, ESA, JAXA, space.skyrocket.de, Virgin Galactic.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten