Een Jupiter-klasse planeet aan de rand van het zonnestelsel?

(Dit bericht werd oorspronkelijk gepubliceerd op de In het diepe blog op Vkblog op 30 april 2010)

In de jaren tachtig waren er twee paleontologen, David Raup en Jack Sepkoski, die wat statistiek loslieten op de uitsterving van leven op Aarde in de laatste 250 miljoen jaar en zij vonden een bepaalde periodiciteit daarin. Dat wil zeggen: het leek erop alsof er om de 26 miljoen jaar een ramp op de Aarde plaatsvond dat zorgde voor grootschalige uitsterving.

Dat bracht een aantal astronomen aan het denken: zou de Zon een begeleidende ster, een rode dwerg, hebben die om de 26 miljoen jaar een storm van kometen op ons afstuurt? Nemenis werd de hypothetische ster genoemd en hij zou op 1 tot 1,5 lichtjaar van de Zon staan. Er is gezocht, maar Nemenis werd echter nooit gevonden. Er moet gezegd worden, we hadden daar tot voor kort ook niet echt de juiste apparatuur voor.


Een voorstelling van Nemenis in de buurt van puin in de Oortwolk dat ooit gepromoveerd kan worden tot komeet.

Astronomen van de Universiteit van Louisiana in Lafayette, Matese en Whitmire, hebben het onderzoek naar een eventuele begeleider over een andere boeg gegooid. Ze hebben gerekend aan de banen van kometen en zij menen dat er een aanwijzing daarin te vinden is voor een nieuwe planeet.

Deze planeet zou een massa hebben van 1 tot 4 keer de massa van de planeet Jupiter en de planeet zou ergens tussen 10.000 en 30.000 astronomische eenheden van de zon moeten staan (astronomische eenheden = afstand Aarde - Zon = 150 miljoen kilometer). Dat is echt ver. Ter vergelijking: Neptunus staat op 30 astronomische eenheden en de tot nu toe ontdekte Kuipergordel-objecten staan ergens tussen 40 en 50 astronomische eenheden.

Een naam heeft men ook al: "Tyche". Tyche is de goede zuster van Nemenis. De heren astronomen nemen wel een flinke slag om de arm over het bestaan van Tyche. Er is ongeveer 50% kans dat deze bevindingen gebaseerd zijn op een illusie.

Als de planeet bestaat, dan is er een telescoop die hem kan vinden. Nee, niet de Hubble of Herschel. Hier is een telescoop voor nodig die de sterrenhemel systematisch uitkamt. De Wide-field Infrared Survey Explorer (WISE) van NASA doet dat op dit moment. WISE is bezig de sterrenhemel in infrarood in kaart te brengen. NASA hoopt onder andere "de buurt" van tientallen lichtjaren rond de zon beter te leren kennen. En als Tyche bestaat, dan kan WISE hem makkelijk vinden. In de komende jaren zullen we het echt komen te weten.


De Wide-field Infrared Survey Explorer (WISE).

Bronnen: SpaceRef.com, het onderzoeksrapport (arXiv:1004.4584v1), UnmannedSpaceflight.com, Wikipedia.