zaterdag 6 februari 2010

STS-130 geeft ISS een observatiedek

(Dit bericht werd oorspronkelijk gepubliceerd op de In het diepe blog op Vkblog op 6 februari 2010)

Zondagochtend wordt de shuttle Endeavour gelanceerd naar ruimtestation ISS (tot nu toe gaat de planning tenminste goed). Op Astrostart.nl maakte ik er altijd een gewoonte van om een stuk te schrijven over de aanstaande shuttle-missie. Deze gewoonte zet ik voort met missie STS-130.

STS-130 is, net als alle andere overgebleven shuttlemissies, een missie naar ruimtestation ISS. De zes astronauten van de shuttle Endeavour brengen een laatste grote module en een observatiedek. De module heet Tranquility (voorheen Node 3). Het heeft ruimte voor apparatuurrekken en voor trainingsapparatuur voor de astronauten van ISS. Want trainen zullen astronauten altijd moeten doen om de effecten van gewichtloosheid op hun botten en spieren tegen te gaan. Het observatiedek heet Cupola en het bevat zeven ramen waardoor astronauten werk buiten het station kunnen bekijken. Maar astronauten zullen ook zeker tijdens hun vrije uren er naar de Aarde gaan kijken.


Het embleem van STS-130 heeft de vorm van de zeskantige observatiedek Cupola gekregen. De Aarde die je door de ramen ziet, is de eerste foto die de Lunar Orbiter I in 1966 maakte van de Aarde vanaf de Maan. Het embleem werd door de astronauten van STS-130 ontworpen.

De Tranquility module
De Tranquility module (Node 3) is vrijwel identiek aan de eerdere Node-modules: Unity (Node 1) en Harmony (Node 2). De module heeft aan de ene helft 6 koppelpoorten, waarvan er waarschijnlijk maar weinig gebruikt gaan worden, behalve voor de koppeling met ISS, de Cupola module en misschien een space shuttle (een zwarte Pressurized Mating Adapter wordt verplaatst naar Tranquility). Aan de andere helft heeft Tranquility ruimte voor apparatuur in 8 rekken. In deze rekken zal uiteindelijk vooral apparatuur geplaats worden dat het leven aan boord van ISS ondersteunt, zoals een rek dat de kwaliteit van de atmosfeer in ISS verzorgt, twee waterzuiveringsinstallaties en twee rekken zullen vluchtelectronica (avionics) bevatten.

Ook de loopband C.O.L.B.E.R.T. wordt in Tranquility geïnstalleerd. En dat brengt me ook even op een ander punt: de naam van Node 3. Vorig jaar had NASA een poll op haar website geplaatst over wat de naam van de nieuwe module moest worden. Komediant Stephen Colbert maakte dankbaar gebruik van de optie om eigen suggesties op te geven en hij spoorde zijn kijkers aan om daarop te stemmen. De naam won, maar NASA was ook niet gek. NASA had een clausule op de site staan waarin stond dat zij het recht behield om de winnende naam niet te kiezen. Het werd daarom de nummer 3: Tranquility en astronaute Suni Williams kwam dat in de uitzending van The Colbert Report vertellen. Als troostprijs werd de loopband die in Node 3 geplaatst zal worden C.O.L.B.E.R.T. gedoopt.

Zoals gezegd zullen slechts drie koppelmodules van de zes van Tranquility gebruikt gaan worden. Het biedt ruimte voor als er ooit nog eens een organisatie met een extra module aan ISS wil koppelen. De Britten hebben wel eens zo'n plan gehad en ook is wel eens gedacht aan een opblaasbare module. Concrete plannen zijn er echter niet.
De Tranquility module met daaraan de Cupola in de laadbak van de shuttle.

Cupola
Cupola is ISS' observatiedek, waar astronauten zicht hebben op activiteiten buiten ISS en waar ze in hun vrije tijd (die hebben astronauten ook) naar Aarde kunnen kijken. Een observatiedek als de Cupola komt je al tegen in de eerste ontwerpen van de voorloper van ISS, ruimtestation Freedom, en ondanks alle gewijzigde budgetten, andere namen, configuraties en deelnemers is de Cupola nooit uit het ontwerp geweest. De astronauten staan erop om ook eens naar buiten te kunnen kijken. Tot nu toe moeten zij het doen met een paar patrijspoorten.

Cupola is een kleine module met een diameter van 2 meter en met 7 ramen. Die ramen bieden een 360 graden uitzicht op ISS en de Aarde. We kunnen daar nog wel mooie plaatjes van verwachten. De ramen worden overigens beschermd door luiken. Als de astronauten niet gebruik maken van de Cupola dan gaan de luiken dicht zodat de module beter is beschermd tegen micrometeorieten en de kamertemperatuur in ISS gewaarborgd wordt. De ramen in de Cupola hebben een levensduur van 10 jaar en het is mogelijk om ze tegen die tijd te vervangen tijdens een ruimtewandeling. Uiteraard moet de module dan afgesloten worden.

Zowel Tranquility als Cupola zijn gebouwd in Italië door Thales Alenia Space.

De bemanning
De bemanning van STS-130 is opmerkelijk ervaren. Slechts een ervan, piloot Terry Virts is een rookie. Astronaut Stephen Robinson daarentegen maakt zijn vierde shuttlevlucht. Er is maar een beperkt aantal astronauten die hem dat na kan zeggen. Commandant George Zamka was piloot op de missie die de Harmony-module bij ISS bracht, dus hem moet Tranquility niet al te onbekend voorkomen. Astronauten Nicholas Patrick en Robert Behnken zullen werk buiten ISS verrichten. Astronaute Kathryn Hire bestuurt de robotarm van de shuttle. Haar vorige ruimtevlucht was al weer 12 jaar geleden op een Spacelab-missie genaamd Neurolab.


De bemanning van STS-130: zittend commandant George Zamka (rechts), en piloot Terry Virts. Daarachter van links naar rechts astronaut Nicholas Patrick, Robert Behnken, Kathryn Hire en Stephen Robinson.

Het vluchtplan
De lancering van STS-130 staat gepland op zondagochtend 10:39 vanaf lanceerplatform 39A. Het is op dat moment nog nacht in Florida. De lancering is, zoals gewoonlijk te volgen op NASA TV.

Na lancering zijn er altijd een aantal zaken in de eerste twee dagen voor de koppeling, die de bemanning moet uitvoeren. Allereerst gaan de deuren van de laadbak open. Het belangrijkste werk is het minitieuze onderzoek van het hitteschild van Endeavour, een procedure die elke shuttlevlucht wordt uitgevoerd sinds het Columbia-ongelukt. De ruimtepakken worden gecheckt en de rendezvous mechanismen worden gecontroleerd.

Op dag 3 komt Endeavour aan bij ISS. Als extra check op het hitteschild zal de shuttle de inmiddels bekende salto achterwaards maken, de "Rendezvous Pitch Maneuver". Astronauten Williams en Kotov aan boord van ISS zullen het hitteschild dan fotograferen met een telelens en de foto's naar Aarde sturen voor verdere analyse. De shuttle koppelt daarna aan de Harmony module en de astronauten van Endeavour zullen verwelkomd worden door de crew aan boord van ISS.

Op dag 4 wordt het Water Recovery System overgebracht naar ISS en astronauten Benhken en Patrick maken zich op voor de eerste ruimtewandeling, die op dag 5 wordt uitgevoerd. Tijdens die ruimtewandeling wordt Tranquility uit de laadbak van de shuttle gehaald en gekoppeld aan de Unity module (ook een Node module).


De astronauten krijgen instructies over alles wat met de shuttle meegaat. Hier krijgen astronauten Patrick en Benhken een training over hoe de diverse leidingen van Tranquility aan ISS uitgevoerd moeten worden, zoals de leidingen met de koelvloeistof ammonia.

Op de zesde vluchtdag gaat het luik naar Tranquility open. Astronauten zullen nog wel even hoofdlampen bij hun hebben, want de electrische leidingen moeten nog aangesloten worden. Dat en andere zaken om werken aan boord van Tranquility mogelijk te maken, worden dan uitgevoerd. Astronauten Benhken en Patrick bereiden zich aan het eind van dag 6 opnieuw voor op een ruimtewandeling.

Op dag 7 maken Benhken en Patrick het werk aan Tranquility's buitenkant af. Daarna wordt de Cupola van zijn lanceerpositie aan de achterkant van Tranquility opgepikt en op dag 8 verplaatst naar een koppelpoort die richting Aarde gericht is. Daarna wordt een werkstation ingericht voor de Canadarm2 robotarm. Dat werkstation zat tot nu toe in de Destiny module. Dag 8 is een drukke dag, want ook Tranquility wordt voorzien van "meubilair".


De bemanning traint de bevoorrading van ISS. In de luchtsluis commandant George Zamka, daarvoor Nicholas Patrick en vooraan Robert Behnken,

Een van de zwarte Pressurized Mating Adapters (PMA-3) wordt op dag 9 verhuisd naar het uiteinde van Tranquility. De astronauten krijgen even vrij. Tijd die ze ongetwijfeld in de Cupola gaan besteden. Benhken en Patrick zullen zich gaan voorbereiden op ruimtewandeling nummer 3.

Die ruimtewandeling vindt plaats op dag 10. Tijdens de ruimtewandeling worden aansluitingen van Pressurized Mating Adapter-3 vastgemaakt, de thermische bescherming van de Cupola worden in orde gemaakt en handgrepen worden er bevestigd, zodat toekomstige ruimtewandelaars daar houvast hebben.

Op dag 11 worden de laatste bevoorradingen van ISS uitgevoerd en de bemanning van ISS en STS-130 houden een gezamenlijke persconferentie. Daarna neemt de bemanning van STS-130 afscheid. Op dag 12 koppelt Endeavour af en vliegt het rond ISS om het gedane werk nog eenmaal te zien.

Op dag 13 maakt de bemanning van STS-130 zich op voor deorbit, die de volgende dag plaatsvindt, gevolgd door de landing.

Bronnen: NASA's STS-130 presskit, Wikipedia.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten